Tab Gemeente Coevorden
Terug naar zoeken
Halifax bommenwerper van de Royal Air Force

De luchtoorlog in en om Coevorden

Type:
Geschiedenis
Kern:
Coevorden
Kenmerken:
Gebeurtenis
Periode:
Tweede Wereldoorlog 1940-1945

Auteur: H. Hoiting, Aalten met bronnen uit het gemeentearchief

Maandag 4 september 1939

Coevorden maakt kennis met de luchtoorlog. In de nacht van zondag 3 en maandag 4 september vlogen om 02.00 uur, duidelijk hoorbaar, vliegtuigen boven Coevorden. In de verte was ook het geluid van een sirene hoorbaar. Luchtalarm in Laarwald of Emlichheim? ’s Morgens werden veel pamfletten gevonden, voornamelijk in de omgeving van de Pampert en Pikveld. Het pamflet had als titel “WARNUNG”. Het was in gotisch schrift gedrukt en naar de inhoud te oordelen bestemd voor Nazi-Duitsland. Dit was de eerste pamflettenvlucht van de Royal Air Force en tevens de eerste schending van ons neutrale luchtruim.

Coevorden had op vreedzame wijze kennis gemaakt met de luchtoorlog, nu nog met “het woord als wapen”, maar dat zou in de volgende jaren nog wel anders worden……

Maandag 4 september tot en met donderdag 9 mei 1940

In deze neutraliteitsperiode werden door mij nog diverse pamfletten gevonden.

Zaterdag 6 januari 1940

Duitse luchtverkenningen nemen toe. Op deze dag een dunne laag sneeuw over Coevorden en het vroor dat het kraakte. Tot in de middag was het grootste deel van het land onbewolkt, waarna het betrok en geleidelijk een gesloten wolkendek over het land lag. De winterse sneeuwval had het landschap vanuit de lucht veranderd. Voor onervaren vliegers en waarnemers werd het wat lastiger om er niet boven te verdwalen, nu alles zoveel op elkaar leek. De bemanning van een alleen vliegende Duitse machine, die om 13.30 uur op grote hoogte de Nederlandse grens passeerde, was echter niet onervaren. Evenmin kon zij zich boven het landschap vergissen, want men had het stadje Coevorden uitgezocht om de tocht door het neutrale luchtruim aan te vangen; een markante en voor de vlieger gemakkelijk te herkennen plaats vanwege zijn vestinggrachten en de vele stromen en kanalen, die er samenkomen.

Luchtfoto van Coevorden 1951
Luchtfoto van Coevorden 1951

In tegenstelling tot de vele schendingen van het neutrale Nederlandse luchtruim, die op menselijke en/of technische fouten te herleiden waren, had deze vlucht dan ook duidelijk een vooropgezet doel: spionage vanuit de lucht. De tweemotorige machine vervolgde haar weg in noordwestelijke richting. Via het Friese merengebied vloog ze naar de in aanleg zijnde Wons-stelling, van waaruit parallel aan de Afsluitdijk, met haar vitale forten te Kornwerderzand en Den Oever, op Den Helder koers gezet werd. Om ongeveer 14.45 uur draaide het vliegtuig met een ruime boog over de marinehaven. Daar nam men vanaf de grond de Duitse balkenkruizen op de verkenner waar, ondanks de grote hoogte waarop het zich bevond.

Bij Enkhuizen kruiste het toestel de IJsselmeerdijk om via Elburg aan de oostoever naar de legerplaats Oldebroek te vliegen. Hier draaide het toestel naar het noorden om de omgeving van Kampen en de monding van de IJssel onder zich weg te laten trekken. Deze rivier werd vervolgens naar het zuiden gevolgd over de daar opgeworpen weerstandslinie. Via Doetinchem verdween de stip in de lucht tenslotte naar Duitsland. Het was niet de eerste, noch de laatste keer dat Nederlands grondgebied gefotografeerd werd vanuit de lucht.

Vrijdag 10 mei 1940

Om 03.00 uur overvliegen Duitse vliegtuigen in groten getale Coevorden. Duitse troepen vallen zonder oorlogsverklaring Nederland, België en Luxemburg binnen. De “Blitzkrieg” met de codenaam “Fall Gelb” is in het westen begonnen, Coevorden wordt bezet.

Woensdag 15 mei 1940

Ondertekening van de Nederlandse capitulatie door generaal Winkelman te Rijsoord. Nederland is bezet gebied.

Zaterdag 29 juni 1940

In deze nacht vielen er in Coevorden enige zware brisantbommen op de bouwmaterialenhandel van de firma Nijhuis aan de Haven. Twee dienstwoningen, bewoond door de families Jansen, werden praktisch geheel vernield. In de omgeving veel glasschade, geen persoonlijke ongelukken. Coevorden had in een tijdsbestek van nog geen anderhalve maand na de bezetting kennis gemaakt met het grimmige gezicht van een oorlog die geen beperkingen kende!

Maandag 30 september 1940

Onder grote belangstelling van onder andere de marktbezoekers werd omstreeks 11.00 uur door Duitse jachtvliegtuigen een weerballon neergeschoten.

Dinsdag 3 december 1940

In de tuin van de landbouwer Roelofs te Pikveld werd een brandbom aangetroffen. De ontsteking had niet gewerkt. Naar het uiterlijk aanzien te oordelen had de bom reeds geruime tijd in de grond gezeten.

Dinsdag 11 februari 1941

Om 22.15 uur luchtgevecht ten oosten van Coevorden, richting Laarwald-Emlichheim. Op Duits grondgebied zijn vier bommen gevallen.

Zondag 16 februari 1941

Luchtafweergeschut, FLAK, Flug Abwehr Kanonnen, geplaatst te Vlieghuis. Het was maar tijdelijk.

Zondag 23 maart 1941

Om ongeveer 22.00 uur trokken veel vliegtuigen over Coevorden. Het geluid was niet van de lucht. Overal zoeklichten langs de grens. Dit was de eerste keer dat er zoveel zoeklichten waren. Deze zoeklichten stonden er nog maar pas.

Maandag 12 mei 1941

In deze nacht omstreeks 03.10 uur, vond boven Coevorden een luchtgevecht plaats. Een vliegtuig liet uit nood zijn gehele bommenlading los. Veel staafbrandbommen vielen in de omgeving van de Holwert, de Ballast, achter de exportslagerij en bij de monding van het Zwindersekanaal. Er vielen vier brisantbommen. Eén bom ontplofte vlak naast het transformatorhuisje aan de Krimweg, waardoor vier elektrische kabels werden doorgeslagen. De andere drie bommen waren blindgangers en werden onder andere aangetroffen aan de Coevorder Gracht, nabij de spoorbrug aan de Beukenlaan. Geen doden of gewonden.Er werd alleen materiële schade aangericht. Van een vliegtuigcrash in de omgeving van Coevorden werd niets vernomen.

Zondag 6 juli 1941

In deze nacht om ongeveer 00.56 uur, vond boven Coevorden een luchtgevecht plaats. De vliegtuigen verdwenen in westelijke richting. Plotseling werd een doffe knal gehoord, een vuurgloed gezien, en daarna keerde de rust weer. De volgende dag bleek, dat een Engelse bommenwerper van het type “Whitley” op het land van de heer Salomons te Schuinesloot in de gemeente Hardenberg was neergekomen. De “Whitley” behoorde tot het 10e. squadron van de RAF. Het had als serie-nummer Z 6793 en als codeletters Z.A.?

Whitley-bommenwerper van de Royal Air Force
Whitley-bommenwerper van de Royal Air Force

De thuisbasis was Leeming in het graafschap Yorkshire. Het doel van het vliegtuig was Münster, maar het werd op de heenweg neergeschoten door Oberleutnant Lent van het 4e. Nachtjagergeschwader van de vliegbasis Leeuwarden. De gehele bemanning kwam om het leven. Merkwaardigerwijs had het vliegtuig een bemanning van vier koppen in plaats van de gebruikelijke vijf. De bemanning bestond uit: Pilot Officer Goulding, 21 jaar, Sergeant Pilot D. Morrison, leeftijd onbekend, Flight Sergeant, Wireless Operatoren Air Gunner R.I.H. Aird, 21 jaar, Sergeant, Wireless Operator en Air Gunner R.H. Jordan, 21 jaar. Ze zijn op de Algemene begraafplaats te Lutten begraven. Het stoffelijk overschot van Sergeant Jordan werd pas op 11 juli gevonden en ook op deze datum begraven. Er waren geen burgerslachtoffers, wel schade aan de veldgewassen.

Zaterdag 12 juli 1941

Op die dag deed zich om ongeveer 17.30 uur boven de buurtschap Padhuis in de gemeente Coevorden een merkwaardig voorval voor. Een zilverkleurig geverfd sportvliegtuig, tweedekker, kwam uit zuidelijke richting. De hoogte van het vliegtuig werd geschat tussen de 500 en 1000 meter. Het vliegtuig heeft ook de motor even afgezet. Vanuit het vliegtuig werd door de inzittenden naar de mensen, die aldaar op het land aan het werk waren, geroepen. Niemand heeft echter iets kunnen verstaan wat er geroepen werd. Aangezien een menselijk stem van die hoogte niet verstaanbaar was, dacht één van die landbouwers, die het geroep door de luidspreker of iets dergelijks werd versterkt. Hij meende gehoord te hebben: “Pas op” of “Past er op” of iets dergelijks.

Dinsdag 19 augustus 1941

Om de Duitse economie in de war te brengen, worden ook boven Coevorden door de Royal Air Force Duitse distributiebescheiden uitgeworpen, zoals de “Zweite Reichskleiderkarte”, zie ook 4 april 1943.

Dinsdag 18 augustus 1942

In de vroege morgen werd door een patrouille van de Marechaussee brigade Coevorden een vreemdeling in uniform aangehouden. Het bleek een bemanningslid te zijn van een Engelse Vickers Wellington-bommenwerper, die s’ nachts in het Duitse grensgebied tegenover de gemeente Schoonebeek was neergestort. De persoon, genaamd Vandalli, had zich per parachute uit het brandende vliegtuig in veiligheid kunnen stellen. In het perceel bouwland, gelegen te Oude-Schoonebeekerveld, werd door de landbouwer Johan Sassen kleding gevonden, die vermoedelijk afkomstig was van een vliegenier. Het bleken de volgende uitrustingsstukken te zijn: Een parachute met volledige toebehoren, een met bont gevoerde lederen broek en jas, een paar lederen handschoenen, een lederen vliegkap en een zwemvest. Op de binnenzijde van de kleding was een merklapje aangebracht voorzien van de naam Vandalli.

Vickers Wellington Ml. IV RAF schaalmodel
Schaalmodel Vickers Wellington Ml. IV RAF BH-A 300 squadron

Verder heeft zich op diezelfde dag nog een waarschijnlijk Poolse piloot, genaamd Kowalski bij de Marechausseekazerne in Coevorden vervoegd. In het veld ten noorden van de weg Linthorst Homanlaan, gelegen in het westen van het dorp Oud-Schoonebeek, werd door de landbouwer Lefert Pat een parachute gevonden. De juiste plaats waar de parachute met volledig toebehoren werd aangetroffen, was ongeveer 400 meter ten noorden van de straatweg Schoonebeek-Coevorden, ten westen van de straatweg Schoonebeek-Nieuw Amsterdam. In de parachute werden de volgende gegevens aangetroffen: A.M. 1941 H. Kowalski 792306.

zie hier ook het verslag van dhr. Joachim Eickhoff, Vermisstensuchgruppe IKARUS

Maandag 24 augustus 1942

Omstreeks 12.00 uur, werd door landarbeider Casper Hendriks op het aardappelveld van de landbouwer Gijlers een wit voorwerp aangetroffen. Bij nadere beschouwing bleek het niet alleen een complete parachute te zijn, maar ook een lange vliegeniersjas van gekeperd linnen en een met watten gevoerde vliegeniers-overall. Op geen van deze uitrustingsstukken was een kenteken aanwezig. Aan de voorwerpen, die nat en vuil waren, was te zien, dat ze meerdere dagen in het vrije veld hadden gelegen. Ongetwijfeld waren de spullen afkomstig van een bemanningslid van de Engelse Wellington bommenwerper, die in de nacht van 17 op 18 augustus 1942 in de nabijheid van de gemeente Schoonebeek op Duits grondgebied was neergestort. De bemanning van dit vliegtuig heeft zich door middel van parachutes in veiligheid kunnen stellen en werd aangehouden.

5 oktober 1942

De burgemeester van Coevorden deelt op maandag 5 oktober 1942 mee, dat op 3 oktober 1942 in zijn gemeente een parachute werd gevonden ten name van Ablamowig en een zwemvest ten name van Zakrzewski. Verder werd nog medegedeeld, dat op woensdag 19 augustus 1942 een Engels vliegerofficier van Poolse nationaliteit, genaamd Zekrzewski door de Marechaussee gevangen werd genomen. Volgens de overlevenden, die allen krijgsgevangen werden gemaakt, Prisoner Of War POW, bestond de bemanning uit: Eerste luitenant-waarnemer Zakrzewski, POW; Boordschutter Vandalli, POW; Staartschutter Kowalski, POW: Radio-telegrafist Chmenici, POW; Eerste vliegenier Konderak, Killed in Action, KIA, in vliegtuig verbrand.

Zaterdag 3 april 1943

Wederom werden, ook boven Coevorden, door de Royal Air Force Duitse distributiebescheiden afgeworpen. Deze keer waren het levensmiddelen-distributiekaarten. Het waren “Reichskarte für Urlauber”. Er waren twee verschillende typen, één van het Ernährungsamt Essen en de andere van het Ernährungsamt Krefeld, zie ook 19 augustus 1941.

Vrijdag 14 mei 1943

In de nacht omstreeks 03.20 uur, vond boven Coevorden een luchtgevecht plaats. De vliegtuigen, waarvan er één in brand stond, verdwenen in noordelijke richting. Plotseling werd een doffe knal gehoord, een vuurgloed gezien en daarna was het stil. ’s Morgens werd achter de Gereformeerde kerk aan de van Heutszsingel een vliegtuigmotor aangetroffen en achter de huizen aan de overkant werd een deel van een vleugel gevonden. Later op de dag bleek dat een Engelse bommenwerper van het type “Halifax” in de buurtschap het Boomvlier in de gemeente Dalen was neergekomen.

Halifax bommenwerper van de Royal Air Force
Halifax bommenwerper van de Royal Air Force

Deze Halifax behoorde tot het 419e. “Moose” squadron van de Royal Canadian Air Force, RCAF. Deze had als serie-nummer J.D.113 en als code letters V.R.-? De thuisbasis was Middleton St. George Durham. Het doel van het vliegtuig was Bochum. Het werd op de terugvlucht neergeschoten door Hauptmann Lütje van het 3e. Nachtjagergeschwader NJG 1 van de vliegbasis Twenthe. Van de zeven bemanningsleden kwamen er vier om het leven:

  1. Flight Sergeant Pilot W.H.S. Buckwell, 22 jaar, RCAF;
  2. Sergeant Flight Engineer F.W. Walkerdine, 24 jaar, RCAF;
  3. Flight Sergeant Air Gunner W.L.R. Bovaird, 21 jaar, RCAF;
  4. Flight Sergeant Air Gunner A.IE. Hurteau, 24 jaar, RCAF .

Zij werden op maandag 17 mei 1943 om 08.00 uur op de Algemene begraafplaats te Dalen begraven. Sergeant Wireless Operator N. Duggan, RCAF, Flight Officer R. Lowry, RCAF en Sergeant Bomb Aimer B. Reid, RCAF, deze drie bemanningsleden konden zich in veiligheid stellen en werden door de Duitsers krijgsgevangen gemaakt.

Donderdag 30 september 1943, blindgangers

In de nacht van woensdag 29 op donderdag 30 september omstreeks 00.30 uur vond boven Coevorden een luchtgevecht plaats. Er werden door een vliegtuig acht brisantbommen afgeworpen. Deze zijn terecht gekomen op het Pikveld. De woning, bewoond door het gezin J.H. Stroeve, Pikveld G 53a werd zwaar beschadigd. Geen persoonlijke ongelukken. In de omgeving werd ook nog een blindganger aangetroffen.

Woensdag 16 december 1943

Nadat er die avond al veel vliegtuigen in oostelijke richting waren gevlogen, ontstond er om 20.30 uur plotseling in diezelfde richting een luchtgevecht. De inwoners van Coevorden werden opgeschrikt door een luide knal, terwijl de grond dreunde. De volgende dag werd vernomen, dat er op een huis in Emlichheim een luchtmijn was gevallen. De eigenaar kwam daarbij om het leven en het huis was totaal verwoest.

Donderdag 6 januari 1944

Er werden vijf bommen afgeworpen door een brandend aangeschoten vliegtuig. Zij kwamen terecht aan de Veenschapsweg in de buurtschap Steenwijksmoer. Eén bom viel bij H.B. Borgman, Veenschapsweg 37. Twee woningen werden zwaar beschadigd, anderen licht. In de weide van Soppe, nabij de wegen-driesprong Coevorden-Steenwijksmoer-Nieuwe Krim was een niet ontplofte bom in de grond gedrongen. Ook in de Nieuwe Krim waren enkele bommen neergekomen waaronder een blindganger. Geen persoonlijke ongelukken. Van een vliegtuigcrash in de omgeving van Coevorden werd niets vernomen.

Donderdag 10 februari 1944

Omstreeks 13.00 uur is tijdens een luchtgevecht een jachtvliegtuig, zeer waarschijnlijk een P-38 Lightning of een P-47 Thunderbolt neergestort in de buurtschap Het Klooster in de gemeente Coevorden. Het vliegtuig is geheel uitgebrand. De piloot is met zijn parachute afgesprongen en is door de westelijke wind afgedreven naar Duits grondgebied. Hij is daar geland en gearresteerd.

Maandag 21 februari 1944, inferno

’s Middags was er omstreeks 14.45 uur luchtalarm in de gemeente Coevorden. Vierendertig bommenwerpers van het type Boeing B-17, “Vliegende Forten” van de 8e. United States Army Air Force (USAAF) keerden terug van een bombardementsvlucht boven Duitsland. De piloten hadden strikte opdracht hun niet gebruikte bommen op een T/O target of oppertunity-doel te laten vallen. Coevorden was dus niet het hoofddoel, maar een gelegenheidsdoel.

Gebombarbeerde kartonfabriek Hollandia
Gebombarbeerde kartonfabriek Hollandia in Coevorden

Plotseling wiep het vliegtuig, dat voor de formatie vloog, een “target-indicator”, doelmarkeerder uit. Deze “Flare”of rooksignaal, had een witte kleur rook. Dit was voor andere piloten het teken dat zij hun bommen moesten laten vallen. In een zeer snel tempo vielen er 142 stuks 500 ponders en 648 brandbommen van 100 pond. Het was een inferno.

Als de rookwolken weg zijn en het weer stil is, kan de schade die door het bombardement werd aangericht, worden opgenomen. Het kan niet anders of er zijn slachtoffers gevallen op die plaatsen waar de schade het grootst is. Twee voltreffers waren op de Houtgasgeneratorenfabriek gevallen, deze was geheel verwoest en één voltreffer aan de voorzijde van de Aardappelmeelfabriek, deze werd gedeeltelijk verwoest.

Gebombardeerde aardappelmeelfabriek
Gebombardeerde aardappelmeelfabriek in Coevorden

De volgende zeven personen zijn bij bombardement omgekomen:

Bij de Aardappelmeelfabriek:

  • Harm Baas, stoker-machinist, 58 jaar;
  • Jacob Drent, smid-bankwerker, 31 jaar en
  • Gerrit Reins, fabrieksarbeider, 64 jaar.

bij de Houtgasgeneratorenfabriek:

  • Wiecher Pool, landarbeider, 39 jaar;
  • Hendrik Lok, fabrieksarbeider,, 49 jaar en
  • Klaas van der Weide, fabrieksarbeider, 49 jaar.

Bij de N.V. Handelsmaatschappij “De Twee Provinciën”:

Willem ten Vlieghuis, boekhouder, 48 jaar; en verder waren er nog 12 gewonden.

Het spoor van vernieling liep als volgt over de gemeente Coevorden:
Centrale Coöperatieve Aardappelmeelfabriek “De Centrale”, Duitse spoorlijn en Duitse spoorbrug, N.V. Handelsmaatschappij “De Twee Provinciën”, Strokartonfabriek “Hollandia” “Houtgasgeneratorenfabriek”, Turfstrooiselfabriek van Gebroeders Minke, Spoorhaven, spoorlijn en spoorbrug richting Zwolle, Garage Juurlink, Aannemer Noord en de Drentsch-Overijsselsche Houthandel. Er werden twee boerderijen zwaar beschadigd en drie schepen, die aan de Spoorhaven lagen, werden totaal vernield. Bij meerdere woningen grote schade. De glasschade was enorm.

Lees hier het proces-verbaal:

Maandag 6 maart 1944

Omstreeks 15.30 uur vond boven de gemeente Coevorden een luchtgevecht plaats. Een vliegtuig van de Luftwaffe kwam in de buurtschap Steenwijksmoer in het open veld neer in de omgeving van de R.K.-kerk. Het vliegtuig werd door USAAF-jachtvliegtuigen neergeschoten. Het vliegtuig-type was FW 190-A-7, Einheit 2./JG1. Werknummer 340002. Kenteken “Schwarze 3”. De piloot Unteroffizier A.lfred Haupt kwam bij deze crash om het leven.

Fw-190 A-7 van Alfred Haupt
Fw-190 A-7 van Alfred Haupt

Woensdag 15 maart 1944

Door geallieerde vliegtuigen werd de lokaaltrein Coevorden-Mariënberg gemitrailleerd. Voor zover bekend was dit de eerste treinbeschieting in Noord-Nederland.

Paaszondag 9 april 1944

Omstreeks 15.15 uur werden door USAAF-jachtvliegtuigen enige in de Spoorhaven liggende stroschepen en enkele spoorwagons geladen met stro, in brand geschoten. Hierbij kwamen twee mensen om het leven te weten Casper Gubler, bewaker, 57 jaar en schippersdochter Margaretha Gort, 15 jaar aan boord van het schip “De Drie Gebroeders” en werden nog drie personen zwaar gewond. Door de brandweer van Coevorden is de brand met vijf stralen geblust. Verschillende woningen en andere gebouwen zijn door mitrailleurkogels beschadigd.

Spoorsingel met schepen omstreeks 1940
Spoorsingel met schepen omstreeks 1940

Woensdag 19 april 1944

In de nacht, omstreeks 00.45 uur, vond boven de gemeente Coevorden een luchtgevecht plaats. Er werd door een aangeschoten vliegtuig ongeveer 24 brisantbommen afgeworpen in de omgeving van de brug over de Lutterhoofdwijk bij Goselink en café Hofmeijer. Twee bommen ontploften, een woning werd licht beschadigd, dakpannen- en glasschade. Geen persoonlijke ongelukken. Van een vliegtuigcrash in de omgeving van Coevorden werd niets vernomen.

Dinsdag 30 mei 1944

Slachtoffer van een beschieting door vliegtuigen: H. van der Veen uit Coevorden.

29 september 1944, Mosquito neergeschoten in Nieuwlande/Geesbrug

Een Royal Air Force Mosquito NF XIX van 157e. squadron was s’ nachts om 01.04 uur opgestegen van RAF-vliegbasis Swannington, Norfolk voor een aanvalsvlucht op lage hoogte naar Munster, Achmer, Verden en Hesepe in Duitsland. Aan boord bevinden zich Flying Officers P.W. Fry, vlieger, en H. Smith, navigator. Het is hun 13e. missie boven Duitsland. Onderweg worden ze verrast door een Duitse nachtjager die hen om 03.00 na een kort luchtgevecht boven Zuid-Oost Drenthe neerschiet.

Bemanning Mosquito links Harry Smith de navigator en rechts Peter Fry de vlieger
Bemanning Mosquito Harry Smith (L) navigator en Peter Fry (R) vlieger

Hun Mosquito met het kenteken MM646 stort brandend neer aan de Veldweg bij Geesbrug en ontploft, de bemanning is daarbij omgekomen. De bemanningsleden, Peter Fry en Harry Smith zijn op 2 oktober 1944 begraven op de Algemene Begraafplaats te Geesbrug. U leest meer op onze webpagina over de neergeschoten mosquito.

Vrijdag 16 februari 1945

Omstreeks 13.35 uur werden zes bommen geworpen door een alleenvliegende bommenwerper in een stuk weiland nabij de Esschenbruggerdijk, opzij van de oude Marechausseekazerne, richting Duitse grens. Weigering.

Donderdag 22 februari 1945

s’ Middags omstreeks 13.10 uur, wederom een bombardement op de gemeente Coevorden. Twaalf bommenwerpers bombardeerden de spoorlijnen naar Emlichheim en naar Zwolle. Het waren middelzware bommenwerpers van het type B-25 Mitchell en Douglas Boston waarbij in het kader van de operatie “Clarion” zoveel mogelijk bruggen en spoorwegen moesten worden vernietigd. Er werden 35 bommen afgeworpen, met inbegrip van enkele blindgangers. De spoorbrug bij Holthuis van de Bentheimer Eisenbahn werd geraakt. Geen persoonlijke ongelukken.

Luchtfoto bombardement op spoorbrug
Luchtfoto van bombardement op de spoorbrug naar Duitsland

Zie verder ook: Het bombardement op de spoorbrug op 22 februari 1945

Zaterdag 24 februari 1945

Nabij het N.S.-station in Coevorden werden omstreeks 13.35 uur twee spoorwagons beschoten. Geen persoonlijke ongelukken. De brandweer van Coevorden weigert naar Laarwald te gaan blussen na een geallieerd bombardement van het station. De Duitse brandweerauto’s waren kapot geschoten. Er werd hulp ingeroepen van de brandweer uit Coevorden. Deze weigerde uit te rukken, ondanks alle dreigementen. Uitrukken was niet verantwoord! Bovendien hadden de brandweerlieden geen paspoort en zonder pas mocht je immers de grens niet over!

Donderdag 1 maart 1945

Vanuit een vliegtuig werd een tram van de Eerste Drentse Stoomtramweg-Maatschappij, DSM, op de lijn Coevorden-Zwolle bij Lutten beschoten. Negen goederenwagons werden geraakt. De reserve-conducteur werd gedood.

Zaterdag 24 maart 1945

Tegen de avond omstreeks 17.30 uur werd in de buurtschap Vlieghuis, in de omgeving van de Openbare Lagere school, in de gemeente Coevorden een paard en wagen beschoten door geallieerde jachtvliegtuigen. Er waren twee slachtoffers: Chris Mulder, 52 jaar, groentehandelaar uit de Goeman Borgesiusstraat en zijn evacué B.I.C. Bom, 9 jaar, afkomstig uit Amsterdam. Het paard was zo ernstig gewond, dat het moest worden afgemaakt. De bevrijding nadert.

Woensdag 28 maart 1945

Om ongeveer 11.00 uur was er een bombardement op het spoorwegemplacement van Coevorden en tevens een beschieting van het spoorwegmateriaal door acht jachtvliegtuigen van het type “Thunderbolt”. Er werden 16 bommen uitgeworpen, waarvan twee blindgangers. Eén Duitse militair, vermoedelijk Heinrich Klein, 20 jaar, werd daarbij gedood. Er waren ook enkele gewonden. Verschillende woonhuizen aan de Looweg werden zwaar beschadigd, waarvan er één moest worden afgebroken.

Zondag 1 april 1945

In de omgeving van de gemeente Coevorden werd omstreeks 11.15 uur door Duits luchtafweergeschut, zogenaamde “FLAK”, een Engels jachtvliegtuig van het type “Spitfire” neergeschoten. Het vliegtuig behoorde tot het 341e. squadron Royal Air Force (het Franse Alsace squadron). Het serie-nummer was: TB497. Deze Spitfire was opgestegen van de basis B.85 Schijndel Noord-Brabant, voor een gewapende verkenningsvlucht. De Argentijnse piloot luitenant Bernardo De Larminat was O.K. Het squadron kreeg op 7 april bericht dat De Larminat veilig in handen van het 2e. Canadese Legerkorps was. Vliegtuigen van de Royal Air Force fotograferen de grensstreek in verband met nachtelijke troepenverplaatsingen en komen tot ver in Zuid-oost Drenthe. De hemel is op verschillende plaatsen zo helder, dat men er de krant bij kan lezen. Het wijst op komende operaties.

De Argentijnse piloot Bernardo Noël de Larminat in een Spitfire
De Argentijnse piloot Bernardo Noël de Larminat in een Spitfire

Maandag 2 april 1945

Op de avond, omstreeks 23.45 uur, vloog er een geallieerd vliegtuig boven de stad Coevorden. Plotseling een geweldige knal en de hele stad werd verlicht. De stad werd gefotografeerd met behulp van magnesiumbommen.. De geallieerden wilden op deze manier controleren of er s’nachts ook Duitse troepenverplaatsingen plaatsvonden.

Dinsdag 3 april 1945

Op de avond omstreeks 19.00 uur, werden in de kom van de gemeente Coevorden: Markt, Weeshuisstraat, Kasteel, Gramsbergerstraat, Esschenbruggerdijk, Looweg, Meindert van der Thijnensingel en Burgemeester van der Lelysingel meerdere aanvallen door laagvliegende geallieerde jachtvliegtuigen gedaan, waarbij verscheidene Duitse legervoertuigen vernietigd werden…. ook de Rode Kruiswagens die zorgvuldig onder de bomen in de Binnenstad waren geparkeerd werden door de jachtvliegtuigen met pijnlijke nauwkeurigheid beschoten. Geen burgerslachtoffers. Om 23.00 uur werd de stad gefotografeerd met magnesiumbommen.

Woensdag 4 april 1945

’s Avonds in de kom van Coevorden opnieuw beschietingen van Duitse legervoertuigen door geallieerde jachtvliegtuigen. Geen burgerslachtoffers. ’s Nachts weer een vliegtuig dat de stad fotografeerde, nu voor het laatst.

Donderdag 5 april 1945

Vanuit de Graafschap Bentheim rukt het Canadese leger op richting Coevorden. Het oostelijk deel van Coevorden, van “over de brug”, wordt in de namiddag bevrijd door Canadezen van het “Lake Superior Regiment”. De rest van de stad blijft nog bezet.

Vrijdag 6 april 1945

De Canadezen ruimen de restanten van de door de Duitsers opgeblazen Bentheimerbrug op. In een zeer vlot tempo wordt een Bailey brug over het kanaal gelegd en wordt de rest van de stad Coevorden bevrijd. Het zou echter nog een maand duren voordat heel Nederland werd bevrijd……

Intocht Canadese soldaten in de Bentheimerstraat
Intocht van de Canadese soldaten in de Bentheimerstraat